De kanker is weg, en dan? De nazorg laat te wensen over

De kanker is weg, en dan? De nazorg laat te wensen over

De nazorg voor kankerpatiënten laat vaak te wensen over. Als de tumor weggehaald is, na een operatie, bestraling en chemo, valt er nog een wereld te winnen. Sport en fysiotherapie willen in zulke gevallen nogal eens helpen.

 

Ingrid Brouns (45) uit Haren ging meteen extra hard aan het sporten toen ze begin vorig jaar hoorde dat ze borstkanker had. ,,Op het moment dat je het te horen krijgt, staat je wereld stil. Snel daarna ben ik fanatiek gaan trainen. Ik liep al wel eens hard. Maar nu ging ik elke dag… ik ontdekte sport als dé manier om goed met mijn lichaam bezig te gaan en de ziekte aan te pakken.’’

Al snel merkte ze dat ze daar toch wel wat hulp bij kon gebruiken. ,,Je loopt tegen grenzen aan. Soms wil je te veel en krijg je klachten. Fysiotherapie hielp mij enorm om de goede stappen te zetten, om ernstige blessures te voorkomen.’’

Ze bleek een tumor van maar liefst 4,7 centimeter te hebben in haar rechterborst. Eerst kreeg ze een tijdlang hormoonbehandelingen om de tumor wat te laten slinken. Daarna volgde een operatie. Ze bleek ook een uitzaaiing in haar lymfeklier te hebben en die moest ook weg. ,,Na die operatie kon ik een week of vijf niet echt sporten. En daarna volgden bestraling en chemotherapie.’’

Sport in ziekenhuis

In steeds meer ziekenhuizen spelen sport en beweging een belangrijke rol voor en na de behandeling. Ook in Noord-Nederland komen er fysiotherapeuten langs het bed om patiënten fit de operatietafel te krijgen. Dat geldt voor kankerpatiënten, maar ook voor allerlei andere behandelingen en operaties. Na de operatie worden patiënten ook vaak al in hun bed gestimuleerd weer in beweging te komen, soms zelfs al op de intensive care. Alles omdat uit allerlei wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat beweging de genezing bevordert. En veel patiënten blijken het uiteindelijk ook te waarderen.

Ze kreeg vijftien chemobehandelingen, vrijwel wekelijks moest ze ervoor naar het ziekenhuis. Dat was ook een aanslag op haar conditie. ,,Ik kreeg last van een knie’’, zegt ze. ,,Dat kwam misschien door een injectie die ik tijdens mijn chemo’s kreeg, begreep ik later.’’

Bijkomende klachten

Oncologie- en oedeemfysiotherapeut Lianne Holzapfel uit Groningen begeleidde haar al tijdens het sporten. Ze nam na de operatie en bestralingen ook de behandelingen tegen bijkomende klachten op zich. ,,De blijvende gevolgen van een operatie en van bestraling worden vaak onderschat’’, zegt ze. Hard wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de meeste pijn, stijfheid en vermoeidheid vanzelf overgaan. Zo redeneren veel artsen dan ook. (tekst loopt door onder de foto)

Op de loopband om te herstellen na de ziekte kanker.

,,Maar onze ervaring is dat veel klachten toch lang kunnen duren en dat het wel degelijk helpt om vroegtijdig met behandelingen te beginnen’’, zegt Holzapfel. ,,Wij kijken naar de hele patiënt. Het kan vaak lang duren voor iemand weer goed in staat is te bewegen. Het kan enorm helpen het littekenweefsel te behandelen met bindweefseltechnieken.’’

Bij een deel van de vrouwen met borstkanker moeten klieren in de oksel worden weggehaald om verdere uitzaaiingen te voorkomen. Dat kan vervelende zwellingen in de arm geven, zogeheten lymfeoedeem. Die zwellingen kunnen behandeld worden door een gespecialiseerde fysiotherapeut.

,,Dat doe ik met fascie-technieken, oefentherapie en lymfedrainage’’, zegt Holzapfel. ,,Weefsel bestaat uit verschillende lagen. Door de operatie en bestraling kunnen die lagen soms niet meer soepel ten opzichte van elkaar bewegen. Dat behandel ik door te masseren met speciale bindweefseltechnieken.’’ De patiënt moet verder ook zelf bezig. ,,Zelfmanagement, zoals rekoefeningen’’, zegt Holzapfel.

Oefeningen hielpen tegen vermoeidheid

Bij de ene patiënt lukt dat beter dan de andere. ,,Maar hoe dan ook is het belangrijk weer in beweging te komen’’, weet Holzapfel. ,,Ik heb ook oudere patiënten. Pas nog een vrouw van boven de 70 die eigenlijk nog nooit in haar leven gesport had. Dan doe je natuurlijk oefeningen op haar niveau. Maar het hielp haar tegen haar vermoeidheid. Ze werd helemaal enthousiast.’’

Ingrid Brouns heeft ook veel baat gehad bij het sporten. Ze hoopt na haar laatste chemokuur, als ze hersteld is, weer helemaal terug te keren. ,,Ik stond altijd drie dagen per week voor de klas. Het is mijn bedoeling dat gewoon weer te gaan doen. Dat zal best lastig zijn in het begin want je hebt veel last van vermoeidheid na zo’n ingrijpende behandeling.’’

Lianne herkent dat. ,,Veel borstkankerpatiënten voelen zich na hun behandeling nog langere tijd vermoeid en ziek. Het is wat dat betreft vreemd. In het begin, na de diagnose borstkanker bén je wel ziek maar voel je je nog prima. En na de behandeling, als je weer genezen bent, voel je je vaak juist vermoeid en ziek.’’

,,Daarom juist probeer ik nu mijn conditie zo goed mogelijk te houden’’, knikt Ingrid

bron: www.dvhn.nl (2019)